Yazılar

OKB / Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) nedir?

Kısaca okb dediğimiz bu duruma çevremizde sıklıkla rastlayabiliyoruz. Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yakın zamana kadar kaygı bozuklukları içinde tanımlanan okb, son araştırmalarla birlikte kendi başına ayrı bir psikolojik durum olarak ele alınmıştır.

Psikolojinin popüler konularından biri olan okb’nin ne olduğunu en genel ifadelerle şu şekilde açıklayabiliriz:

Öncelikle okb 2 farklı durumdan oluşmaktadır, obsesyonlar ve kompulsiyonlar.
Obsesyonlar; tekrarlayan ve kişiyi rahatsız eden uygunsuz, zorlayıcı düşünceler veya dürtülerdir. Gerçek yaşam sorunlarıyla ilgili değillerdir ve kişinin kendi zihninin ürünüdürler.
Elinin sürekli kirli olduğu düşüncesi, ocağın altını kapattığından ya da anahtarı aldığından emin olamama gibi sıklıkla akla gelen düşünceler gibi istem dışı gelen bu düşünceler aslında birer obsesyondur.

Kompulsiyonlar ise; ortaya çıkan bu obsesyonları rahatlatmak için geliştirilen davranışlardır. Örneğin temizlenmediğini düşünerek elini defalarca yıkamak ya da emin olamayıp anahtarı sürekli kontrol etmek zamanla sürekli hale gelebilir ve böylece bir ritüele dönüşebilir. Farkında olmadan sürekli elinizi yıkadığınız için musluk başında oldukça uzun zaman geçirebilirsiniz. Obsesyonun gücüne göre musluk başındaki süre 5-10 dakikan 3-4 saate kadar uzayabilir.

Kompulsiyonların amacı gelen sıkıntıyı azaltmaktır fakat farkında olmadan sıkıntıyı sürekli devam ettirirler. Temelde bu davranışlar kaygıyı anlık olarak rahatlatıyor gibi görünse de istemdışı düşünceyi yok etmemektedir.

Obsesyonlar ve kompulsiyonlar her zaman birlikte hareket etmez. Bazen obsesyonlar tek başına görülebilir. Rahatsız eden düşünceler sürekli zihninizi zorlayabilir.

Sürekli gelen düşünceler ve onu kontrol etme çabası yaşamınızı zorlamaya başladıysa destek almanın zamanı gelmiştir.

Okb’nin bir çok çeşidi bulunmaktadır. Örneğin ocağın altını, kapıların kapalı olduğunu sürekli kontrol etmekten işe geç kalıyorsanız; musluk başında uzun dakikalar boyunca zaman harcıyorsanız ya da sevdiğiniz birine zarar vereceğinizden istemediğiniz şeyleri yapacağınızdan korkuyorsanız hayatınızın kalitesi de zamanla bozulmaktadır.

Zamanla okb'ye depresyon da eşlik etmeye başlayabilir. Bir türlü rahatlayamadığınız için bu durumun düzelemeyeceğinden korkabilir, umutsuzluğa kapılabilirsiniz. Uyku sorunları yaşamaya başlayabilir ve daha öfkeli hale gelebilirsiniz. OKB'ye sahip birçok kişi tüm bu kaygıların yanında depresyonla da mücadele etmektedir. Anlaşılamadığını düşünebilir ve toplumdan, sevdiklerinden zamanla uzaklaşabilmektedir. tüm bu sorunlar zamanla sizi bir çıkmaza götürebilir.

Düşünceleri kontrol etmenin çok zor olduğunu düşünebilirsiniz fakat doğru tedavi ile bu sıkıntıları geride bırakabilirsiniz. İlaç desteği ve psikoterapinin birlikte görüldüğü tedaviler bu sorunu yaşayan kişiler için en kapsamlı rahatlama yoludur. psikoterapi yönelimlerinden en sık bilişsel davranışçı terapi yolu ile okb çalışılmaktadır. bilişsel davranışçı terapiler sizi rahatsız eden bu istemdışı düşüncelerle başa çıkmanız ve kompulsiyonlarınızı yavaş yavaş azaltarak sonlandırmanızı sağlayabilir.